آهن کشی آسانسور شامل طراحی و نصب اجزای فلزی است که چارچوب ساختاری سیستم آسانسور را تشکیل می دهند. این اجزاء شامل ریل های راهنما، براکت ها، تیرها و وزنه تعادل است که همه آن ها برای عملکرد یکنواخت و ایمن آسانسور ضروری هستند. نصابان ماهر آهن کشی از ابزارهای دقیق برای برش، جوشکاری و مونتاژ این اجزاء بر اساس مشخصات مهندسی استفاده می کنند.
این فرآیند با ساخت قطعات فلزی در خارج از محل، قبل از انتقال به محل نصب آغاز می شود. پس از انتقال این اجزاء به محل، نصابان آن ها را با دقت در چاه آسانسور و با استفاده از تکنیک های مورد نیاز همانند سطح سنجی لیزری و خطوط عمود، تراز و محکم می کنند. در ساخت این اجزاء غالبا از مواد اولیه با کیفیت همانند فولاد ضد زنگ یا گالوانیزه برای اطمینان از دوام آن ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی استفاده می شود.
پیروی از مقررات ایمنی مربوطه در هر مرحله از آهن کشی ضروری است. اجرای صحیح آهن کشی آسانسور نه تنها کارایی عملکردی دستگاه را فراهم کرده، بلکه با ایجاد یک پایه ساختاری قوی برای کل سیستم، ایمنی کاربران را نیز افزایش می دهد.
شاسی کشی آسانسور
شاسی کشی آسانسور مرحله ای اساسی در ایجاد پایداری و ایمنی دستگاه است. این فرآیند با اندازهگیری دقیق چاه آسانسور برای اطمینان از تراز صحیح آن آغاز می شود. شاسی های فلزی که به عنوان ستون فقرات ساختاری عمل کرده، با دقت در داخل چاه قرار می گیرند. این شاسی ها یا فریم ها از ریل های راهنما، وزنه تعادل و سایر اجزای ضروری پشتیبانی می کنند تا عملکرد آسانسور یکنواخت و قابل اعتماد باشد.
در شاسی کشی آسانسور معمولا از متریال باکیفیت همانند فولاد تقویت شده برای تحمل بارهای سنگین و ارتعاشات در طول زمان استفاده می شود. تکنسین های نصب از ابزارهای مورد نیاز همانند انواع خط کش ها و سطح سنج لیزری برای دستیابی به تراز دقیق استفاده کرده و از استانداردهای مربوطه برای ایجاد ایمنی و کارایی دستگاه پیروی می کنند. محکم کردن شاسی به ساختار ساختمان برای جلوگیری از جابجایی آسانسور در حین کارکردن اهمیت زیادی دارد.
نبشی کشی آسانسور
نبشی کشی آسانسور نقش بسیار مهمی در تقویت یکپارچگی ساختاری سیستم آسانسور دارد. نبشی ها معمولاً در امتداد لبه های چاه یا به عنوان بخشی از شاسی نصب می شوند تا از ریل های راهنما و سایر اجزاء پشتیبانی کنند. این نبشی ها باعث می شوند که تراز بودن و پایداری سیستم آسانسور در حین کارکردن حفظ شود.
فرآیند نبشی کشی با اندازه گیری دقیق برای تعیین محل نصب نبشی ها در چاه آغاز می شود. نصابان سپس این نبشی ها را با استفاده از پیچ هایی مستحکم یا فنون جوشکاری محکم می کنند تا به طور مطمئن به ساختار ساختمان متصل شوند. در این فرایند نیز از ابزارهای لازم همانند سطح سنج لیزری برای حفظ دقت در تراز استفاده می شود.
در ساخت نبشی ها نیز از مواد اولیه باکیفیت همانند فولاد ضد زنگ یا آلومینیوم اغلب به دلیل استحکام و مقاومت در برابر زنگ زدگی استفاده می شود. نصب درست و اصولی نبشی ها نه تنها دوام سیستم آسانسور را افزایش داده، بلکه با کاهش ارتعاشات و جابجایی های ساختاری در طول زمان، به ایجاد حرکت نرم و روان کابین کمک می کند.
اسکلت آسانسور
اسکلت آسانسور به عنوان ستون فقرات این سیستم عمل کرده و پایداری و پشتیبانی از اجزای مختلف آن را فراهم می کند. این اسکلت معمولاً شامل یک قاب (فریم) فولادی یا بتن مسلح است که برای دربرگرفتن ریل های راهنما، وزنه تعادل و خود کابین آسانسور طراحی شده است. اسکلت آسانسور باید با دقت مهندسی و طراحی شده تا بارهای دینامیکی را تحمل کند؛ در عین حال ایمنی کاربران را نیز فراهم کند.
فرآیند ساخت و نصب اسکلت آسانسور با برنامهریزی و اندازه گیری دقیق ابعاد چاه آغاز می شود. چارچوب فلزی اسکلت در خارج از محل ساخته شده و با استفاده از ابزارهای مورد نیاز همانند جرثقیل ها و سیستم های تراز لیزری در محل مونتاژ می شود. قطعات ساختاری اصلی در این اسکلت شامل براکت های ریل های راهنما، تیرهای بالابر، پلتفرم های نصب سیستم های مکانیکی و غیره هستند. استفاده از متریال بادوام همانند فولاد گالوانیزه یا بتن مسلح در ساخت اسکلت آسانسور می تواند طول عمر آن را افزایش دهد.
رعایت مقررات ساختمانی در حین ساخت اسکلت برای ایجاد ایمنی و قابلیت اعتماد آن در سیستم آسانسور ضروری است. یک اسکلت خوب طراحی شده نه تنها از کار کردن کارآمد آسانسور پشتیبانی کرده، بلکه به افزایش طول عمر کل سیستم کمک می کند.
استاندارد آهن کشی آسانسور
استاندارد آهن کشی آسانسور، راهنمایی ضروری است که رعایت آن ایمنی، دوام و کارایی را در ساخت سیستم های آسانسور فراهم می کند. این استانداردها هر جنبه از ساخت و نصب آهن کشی را از انتخاب مواد تا مونتاژ نهایی را کنترل می کنند. یکی از این استانداردها کیفیت مواد اولیه بوده که سنگ بنای این استانداردهاست. برای آهن کشی آسانسور تنها استفاده از فلزاتی با استحکام بالا همانند فولاد ضد زنگ یا گالوانیزه مجاز است؛ زیرا در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند. دقت در ساخت اجزای آهن کشی و نصب درست آن ها نیز از دیگر استانداردهای مربوطه است؛ اجزایی همانند ریل های راهنما، براکت ها و تیرها باید با ابعاد دقیق برش خورده و نصب شوند تا توانایی تحمل بارهای وارد شده را داشته به طور مناسب با سیستم آسانسور ترکیب شوند.
یکی دیگر از استانداردها پیروی از پروتکل های تراز کردن اجزاء در حین نصب با استفاده از ابزارهایی همانند خط کش های مخصوص و سطح سنج لیزری است تا اطمینان از پایداری آسانسور تحت بارهای دینامیکی ایجاد شود. جوشکاری باید با استفاده از روش ها و تکنیک های تایید شده انجام شود تا ساختار آهن کشی حداکثر استحکام را به دست بیاورد.
در طول مراحل آهن کشی و ساخت اسکلت آسانسور انجام بازدیدها و بررسی های منظم الزامی است تا استانداردهای مربوطه رعایت شده و نواقص احتمالی در مراحل اولیه شناسایی شوند. علاوه بر این، تست آهن کشی پس از نصب باعث می شود تا از عملکرد ایمن تمام عناصر و اجزاء در شرایط عملکردی اطمینان ایجاد شود.
با رعایت دقیق این استانداردها و دستورالعمل ها، سازندگان و نصابان آسانسورها می توانند سیستم های قابل اعتمادی را تحویل دهند که در آن ها ایمنی کاربران در اولویت خواهد بود. همچنین چنین سیستم هایی، انتظارات عملکردی طولانی مدت را در ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی برآورده می کنند.
نکات مهم در آهنکشی آسانسور
اولین نکته برای اجرای اهن کشی، محل قرار گرفتن پلیت ها از نظر کارفرما می باشد. کارفرما می بایست هنگام بتون ریزی سقفها محل قرار گیری پلیت ها را که مختص اتصال ستونها به طبقات است، تعبیه نماید. عموما قرارگیری پلیت ها بهتر است به جای حالت سپری، روی سقف و چهار گوشه چاه آسانسور نصب گردد چرا که در این حالت به خوبی وزن وارده از ستون را تحمل می نماید. پس کارفرما هنگام بتون ریزی سقفها می بایست جهت جلوگیری از دوباره کاری ها و هدر رفتن هزینه ها با یک شرکت آسانسوری در این مورد مشورت نماید.
اولین اطلاعات مورد نیاز برای محاسبات آهن آلات مورد نیاز برای چاه آسانسور یک ساختمان، ارتفاع کل سازه می باشد. باتوجه به تعاریف پیت (pit) و اورهد (overhead) و ارتفاع طبقات، می توان ارتفاع کل سازی آهن کشی را محاسبه نمود.
پیت (pit) عبارتست از فاصله کف چاهک آسانسور تا سطح اولین توقف که در آسانسورهای معمولی با سرعت 1 متر بر ثانیه حداقل اندازه پیت بایستی 140 سانتی متر باشد.
اورهد (overhead) عبارتست از فاصله کف آخرین توقف تا سقف چاه آسانسور که همان دال بتونی می باشد و در آسانسورهای معمولی با سرعت 1 متر بر ثانیه حداقل اندازه اورهد بایستی برابر 390 سانتی متر باشد.
معمولا ارتفاع طبقات در حدود 330 سانتی متر بوده در نتیجه ارتفاع کل سازه آهن کشی آسانسور برابر عدد ذیل می باشد:
اندازه ارتفاع یک ستون = ]پیت[+]اورهد[+](تعداد توقفها منهای یک) × (ارتفاع طبقات)[
بایستی دقت داشت که کف تمام شده طبقات از جمله عملیات کف زنی (سرامیک و … ) روی رابطه فوق تاثیر می گذارد بنابراین هنگام محاسبه آنها را نیز مد نظر قرار می دهیم.
در یک آهن کشی چهار عدد ستون وجود دارد پس چهار برابر عدد بدست آمده از رابطه فوق آهن (معمولا نبشی) مورد نیاز برای ستون ها را تعیین می نماید.
با توجه به محاسبات فواصل کلافها در ارتفاع کل سازه آهن کشی، آهن (معمولا ناودانی) مورد نیاز برای کلافها را نیز تعیین می نماییم . بدین صورت که فرض کنید فاصله کلافها طبق محاسبات می بایست 180 سانتی متر باشد بنابر این اندازه ارتفاع یک ستون که از رابطه بالا بدست آمده را تقسیم بر 180 می نماییم که تعداد کلاف های مشخص می گردد و محیط چاه آسانسور نیز اندازه یک کلاف را معلوم می سازد. بنابراین اندازه یک کلاف ضربدر کل تعداد کلافها نمایانگر آهن مورد نیاز برای کلاف هاست
آخرین یعنی بالاترین کلاف در آسانسورهای معمولی از تیر آهن 18 برای اجرای دال بتونی استفاده می گردد.
برای رنج آسانسورهای 4 الی 8 توقف عموما از نبشی 8 بعنوان ستونهای شاسی آهنکشی و از ناودانی 8 بعنوان کلافهای آهنکشی استفاده می کنند ، اما فواصل کلافها بسته به محاسبات استانداری است که تعیین می¬کند حداکثر فاصله ای که دو براکت مجاور در یک ریل می تواند داشته باشد چقدر است .
اکثر پیمانکاران برای رنج های آسانسور های معمولی به نتایج کلیشه ها اکتفا کرده و نقشه یک آهن کشی معمولی را به کارفرما تحویل میدهند ، اما باید توجه کرد که برای آسانسورهای خاص به ویژه در آسانسورهای با تعداد توقفهای بالا نمی توان از کلیشه ها استفاده کرد و می بایست محاسبات آهن کشی به همراه datasheet مربوطه به کارفرما جهت اجرا ارائه گردد.
در این قسمت آهن آلات مورد نیاز برای یک آسانسور 6 توقف 6 نفره به ابعاد 170*170 وزنه پشت و سیستم تعلیق یک به یک برای درب تمام اتومات با سرعت یک متر بر ثانیه را بیان می کنیم: ( شاسی موتور خارج از بحث آهن آلات سازه چاه آسانسور می باشد و بنابر نوع موتور و فاصله ریل کابین تا ریل وزنه طراحی و ساخته می شود.)
ستونها : 15 شاخه نبشی نمره 8 کلافها : 11 شاخه ناودانی نمره 8
دال بتونی : 4 عدد تیرآهن نمره 18 بطول 175 (برابر محیط چاه)
صفحه ستونها و ریل ها : 8 عدد پلیت 30*30 زیر آهن دال : 10 عدد نبشی بریده 8*8*8
اتصال ستونها و پلیت ها : 50 عدد پلیت 10*20 دربهای تمام اتومات (زیر درب و سردرب) : 4 شاخه نبشی نمره 5
پس از نصب آهن آلات در یک ساختمان می بایست بلافاصله ضد زنگ آن پس از نصب ، انجام گردد.
بحث آخر و مهم در مورد نیروهای وارده بر سازه چاه آسانسور با توجه به شرایط چاه آسانسور در شرایط عادی بغیر از بار ریل ها مابقی وزن تجیزات ( بار استاتیک) بر دال بتونی ( سطح زیر موتور یا همان سقف چاه آسانسور) وارد می¬گردد ، در صورتیکه کارفرما در استحکام و مسلح سازی دال بتونی سهل انگاری نماید ، شرکت نصاب آسانسور می بایست هنگام اجرای مکانیک آسانسور بار استاتیکی آسانسور را بر کلاف آهن کشی دال بتونی ( ساخته شده از تیر آهن 18 ) منتقل نماید.
بدین طریق که دو عدد تیر آهن 18 به اندازه عرض یا عمق چاه آسانسور تهیه و دو سر کلاف تیر آهن دال بتونی را با این دو عدد تیر آهن متصل نماید و شاسی موتور بر روی این دو تیر آهن قرار می-گیرید، بدین ترتیب وزن سازه آسانسور بر کلاف تیر آهن دال بتونی و در نتیجه بر کل آهن کشی منتقل گشته و هیچ وزنی روی دال بتونی نیست .