موتور آسانسورها به عنوان بخش اصلی در سیستم محرکه این دستگاه ها تلقی شده که با عملکرد خود، نیروی لازم را برای جابجایی آسانسور در طول طبقات ساختمان فراهم می کند. این موتورها در دو نوع ایرانی و خارجی در بازار عرضه می شوند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارد. از این رو بررسی و مقایسه این دو نوع موتور آسانسور به خریداران کمک می کند تا نوع مناسب را با توجه به شرایط پروژه و بودجه در اختیار خریداری کنند. در ادامه به بررسی و مقایسه موتور آسانسور ایرانی و خارجی پرداخته ایم.
انواع موتورهای آسانسور
به طور کلی موتورهای آسانسورها به دو نوع گیربکسی و گیرلس تقسیم می شوند که این دو نوع موتور در آسانسورهای کششی مورد استفاده قرار می گیرند. انتخاب یکی از این دو نوع موتور به عواملی از قبیل ارتفاع ساختمان، ظرفیت بار، نیازهای بهره وری انرژی و ملاحظات بودجه ای بستگی دارد. در ادامه به بررسی مختصر این دو نوع موتور آسانسور و ویژگی های آن ها پرداخته ایم.
موتور گیربکسی
موتورهای گیربکسی از یک جعبه دنده یا گیربکس برای افزایش گشتاور و نیز تنظیم قدرت موتور استفاده می‌کنند. این نوع موتورها برای تبدیل حرکت چرخشی موتور به خروجی گشتاور بالاتر طراحی شده اند که با تولید نیروی زیاد برای جابجایی بارهای سنگین توسط آسانسورها، موتورهای مناسبی هستند.
ویژگی ها
افزایش گشتاور: گیربکس امکان افزایش گشتاور موتور را به میزان قابل توجهی فراهم می کند که در این صورت آن را برای ساختمان هایی با ارتفاع متوسط و بارهای متوسط تا سنگین مناسب می سازد.
صرفه جویی در هزینه: به طور کلی، موتورهای گیربکسی نسبت به مدل های گیرلس هزینه کمتری دارند و به همین دلیل انتخاب ایده آلی برای آسانسورهای مختلف هستند.
کنترل سرعت: موتورهای گیربکسی می توانند به صورت سیستم های تک سرعته یا دو سرعته طراحی شوند. مدل‌های تک سرعته با سرعت ثابت کار می کنند؛ در حالی که مدل های دو سرعته شتاب اولیه سریع تری دارند و سپس با سرعت کمتری نزدیک به طبقه مقصد حرکت می کنند. این ویژگی راحتی مسافران را افزایش می دهد.
نیاز به نگهداری منظم: موتورهای گیربکسی نیاز به سرویس و نگهداری منظم دارند؛ زیرا گیربکس ممکن است با گذشت زمان فرسوده شود که در این صورت نیاز به روانکاری منظم دارد.
کاربردها
موتورهای گیربکسی به طور گسترده ای در آسانسورهای ساختمان های مسکونی و تجاری استفاده می شوند که ارتفاع آن ها بین ۱۰ تا ۱۵ طبقه است. این موتورها برای آسانسورهایی که سرعت بالایی نداشته اما نیاز به عملکرد قابل اعتماد در شرایط بار متغیر دارند، گزینه ایده آلی هستند.
موتور گیرلس
موتورهای گیرلس بدون استفاده از گیربکس کار کرده و روتور موتور را مستقیماً به شفت کششی (فولی) متصل می کنند. این نوع طراحی، بسیاری از اجزای مکانیکی موجود در سیستم های گیربکسی را حذف کرده و منجر به مزایای عملکردی متعددی می شود.
ویژگی ها
بهره‌وری بالا: موتورهای گیرلس نرخ بهره وری بالایی تقریباً به میزان ۹۸ درصد دارند که به طور قابل توجهی بالاتر از ۵۰ درصد بهره وری معمولی در موتورهای گیربکسی است. این ویژگی منجر به کاهش مصرف انرژی و هزینه های جاری می شود.
کاهش سروصدا و لرزش: عدم وجود گیربکس، سروصدا و لرزش را در حین عملکرد موتور کاهش داده و سواری نرمی را برای کاربران فراهم می کند.
طراحی جمع و جور: موتورهای گیرلس معمولاً کوچک تر و سبک تر از مدل های گیربکسی هستند که آن ها را برای طراحی آسانسور بدون موتورخانه (MRL) مناسب می سازد.
تغییرات سریع سرعت: موتورهای گیرلس قادرند سرعت را سریعاً تنظیم کنند؛ این ویژگی آن ها را برای آسانسورهای پرسرعت که ساختمان های بلند را خدمات دهی می کنند، گزینه ایده آلی می سازد.
کاربردها
موتورهای گیرلس عمدتاً در آسانسورهای ساختمان های بلند و آسمان خراش ها استفاده می شوند؛ زیرا در این آسانسورها سرعت و بهره وری اهمیت زیادی دارد. این موتورها به ویژه در ساختمان هایی با ترافیک سنگین مناسب هستند؛ زیرا قادرند شروع ها و توقف های مکرر را با حداقل اصطکاک تحمل کنند.
موتور آسانسور ایرانی
موتورهای آسانسور ایرانی توسط شرکت های داخلی تولید می شوند که هر یک ویژگی ها و مزایای خاصی دارند. از برندهای معتبر ایرانی که انواع موتور آسانسورها را تولید می کنند می توان به بهران، کوپل، فرشباف و الکو اشاره کرد. انواع موتورهای گیربکسی و گیرلس از محصولات اصلی تولیدی این برندها محسوب می شوند. در زیر به مزایا و معایب موتورهای آسانسور ایرانی اشاره کرده ایم:
مزایا
قیمت مناسب: به طور کلی موتورهای آسانسور ایرانی قیمت پایین تری نسبت به مدل های خارجی دارند. این مزیت برای پروژه های ساختمانی با بودجه محدود اهمیت زیادی دارد؛ زیرا می تواند هزینه تمام شده پروژه خرید و نصب آسانسور را کاهش دهد.
در دسترس بودن قطعات یدکی: قطعات یدکی موتورهای ایرانی به راحتی در بازار قابل دسترسی هستند. این مزیت باعث می‌شود تا در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات، زمان کمتری صرف شود.
طراحی متناسب با شرایط آب و هوایی: موتورهای آسانسور ایرانی معمولاً با توجه به شرایط آب و هوایی کشور طراحی و تولید می شوند و بنابراین مقاومت بیشتری در برابر گرما و گرد و غبار دارند.
گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب: بیشتر برندهای ایرانی گارانتی و خدمات پس از فروش مناسبی را برای موتورهای تولیدی خود به مشتریان ارائه می دهند. همین موضوع باعث افزایش اعتماد خریداران به موتورهای ایرانی می شود.
نوآوری در تولید: برخی از شرکت های ایرانی با الگوبرداری از محصولات برندهای معتبر خارجی، نوآوری هایی را در طراحی و تولید موتورهای آسانسور ایجاد کرده اند که این مساله کیفیت این محصولات را افزایش داده است.
تنوع محصولات برخی از برندها: با وجود آن که برندهای ایرانی تنوع محصولات کم تری نسبت به برندهای خارجی دارند، اما در میان برندهای ایرانی، برخی از شرکت ها وجود دارند که محصولات متنوعی را تولید و عرضه می کنند.
معایب
کیفیت پایین تر: برخی از موتورهایی که برندهای داخلی تولید می کنند ممکن است کیفیت پایین تری نسبت به محصولات برندهای بزرگ خارجی داشته باشند. کیفیت پایین موتور، منجر به کارایی پایین تر و خرابی های بیشتر آن می شود.
راندمان پایین تر: راندمان موتورهای آسانسور ایرانی معمولاً کمتر از نمونه های خارجی بوده که این مساله می تواند منجر به مصرف بیشتر انرژی آن ها شود.
فناوری پایین تر: سطح فناوری در صنعت موتور آسانسور ایران نسبت به کشورهای پیشرفته کمتر بوده که این موضوع ممکن است بر کیفیت و کارایی محصولات تأثیر بگذارد.
تنوع محدود مدل ها: تنوع مدل موتورهای آسانسوری که توسط شرکت های ایرانی عرضه می شوند، ممکن است محدود باشد که این موضوع انتخاب را برای خریداران دشوارتر می کند.
عدم مطابقت با استانداردهای بین المللی: برخی از موتورهای تولیدی برندهای ایرانی ممکن است منطبق با استانداردهای بین المللی نباشند که این مساله ممکن است بر ایمنی آن ها و نیز سیستم آسانسور تأثیر بگذارد.
مشکلات و ایرادات فنی: برخی از موتورهای ایرانی ممکن است مشکلات و ایرادات فنی داشته باشند؛ در این صورت نیازمند تعمیرات مکرر می شوند که این موضوع می تواند هزینه های اضافی را برای خریداران به بار بیاورد.
کمبود تجربه و اعتبار در بازار جهانی: برندهای ایرانی معمولاً تجربه و حضور کمتری در بازار جهانی دارند و این موضوع بر اعتبار آنها تأثیر گزاشته است.
موتور آسانسور خارجی
در میان انواع موتورهای آسانسوری که در بازار عرضه می شوند، مدل های خارجی نیز وجود دارند که در دستگاه های مختلف نصب و راه اندازی می شوند. این موتورها از فناوری های جدیدتری نسبت به مدل های داخلی بهره مند هستند که همین مساله کارایی آن ها را افزایش می دهد. از برندهای خارجی معروف که این موتورها را تولید می کنند می توان به زیلابگ، آلبرتو ساسی، مونتاناری، هوبر، ایتال، شیندلر، تایسن کروپ، میتسوبیشی و هیتاچی اشاره کرد. این برندها هر کدام انواع موتورهای آسانسورها را با فناوری ها و ویژگی های خاص تولید و به بازار جهانی عرضه می کنند.
مزایا
کیفیت بالا: موتورهای آسانسور خارجی معمولاً با استفاده از فناوری های پیشرفته تر طراحی و تولید می‌شوند که در نتیجه کیفیت بالاتری دارند. کیفیت بالاتر نیز منجر به عملکرد بهتر آن ها در سیستم های آسانسور می شود.
راندمان بالا: بسیاری از موتورهای تولیدی برندهای خارجی راندمان بالایی در سیستم آسانسور دارند که باعث کاهش مصرف انرژی و پایین نگه داشتن هزینه های جاری می شود.
تنوع بالای مدل ها: برندهای خارجی موتور آسانسور معمولا محصولاتی با تنوع بالاتر مدل ها و ویژگی ها تولید می کنند. این مساله به خریداران امکان انتخاب دقیق تر با توجه به شرایط پروژه را فراهم می کند.
نوآوری های فناورانه: شرکت های بزرگ خارجی معمولاً در زمینه تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری بیشتری انجام می دهند. این امر منجر به ایجاد نوآوری های جدید در نوع طراحی و نحوه عملکرد موتور آسانسورها می شود.
اعتبار بالاتر: برندهای بزرگ خارجی همچون زیلابگ، آلبرتو ساسی و هوبر سابقه ای طولانی در صنعت تولید موتور آسانسور دارند؛ از این رو این شرکت ها اعتبار زیادی کسب کرده اند که این مساله سبب اعتماد خریداران به این برندها می شود.
انطباق با استانداردهای بین المللی: بیشتر موتورهایی که برندهای خارجی تولید می کنند با استانداردهای بین المللی مطابقت دارند. در این صورت علاوه بر این که این موتورها می توانند کارایی بهتری در سیستم آسانسور داشته باشند، ایمنی بیشتری نیز برای کاربران فراهم می شود.
خدمات پس از فروش در سطح جهانی: بسیاری از شرکت های خارجی موتور آسانسور، خدمات پس از فروش مطلوبی برای محصولات خود ارائه می دهند. این خدمات شامل تعویض موتور و تامین قطعات یدکی نیز می شود. اما باید به این نکته توجه کرد که دسترسی به این خدمات ممکن است بسته به موقعیت جغرافیایی و کشوری که موتورها صادر شده است، متفاوت باشد.
معایب
قیمت بالا: یکی از معایب مهم موتورهای خارجی قیمت بالای آن هاست که از هزینه های بالای تولید و تعرفه های گمرکی واردات آن ها ناشی می شود.
مشکلات مربوط به تحریم ها: واردات موتورهای خارجی ممکن است به دلیل تحریم ها تحت تاثیر قرار گیرد. این مساله واردات بسیاری از موتورهای خارجی و دسترسی مشتریان به این محصولات را دشوارتر می کند.
دسترسی محدود به قطعات یدکی: یکی از معایب موتورهای خارجی آن است که دسترسی به قطعات یدکی به منظور تعمیر آن ها با دشواری روبرو می شود. به خصوص اگر قطعه خارجی باشد که در این صورت کار تعمیر موتور به سختی و طی زمان طولانی تر انجام می شود.
عدم سازگاری با شرایط محلی: برخی از موتورهای آسانسور خارجی ممکن است با شرایط محیطی و آب هوای محل نصب سازگاری نداشته باشند که در این صورت عملکرد آن ها تحت الشعاع قرار می گیرد.
تاثیرپذیری از نوسانات ارزی: قیمت موتورهای خارجی از نوسانات ارزی تاثیر می پذیرد که در این صورت با بالا رفتن نرخ ارز هزینه خرید این موتورها ممکن است ناگهان افزایش یابد.
دشواری تعمیرات: تعمیر موتورهای خارجی در بسیاری از موارد پیچیده تر و دشوارتر است و نیاز به تخصص بالاتری دارد. این مساله باعث طولانی تر شدن فرایند تعمیر این موتورها می شود.
جمع بندی
انتخاب بین موتور آسانسور ایرانی یا خارجی به نیازها، میزان بودجه، شرایط خاص پروژه و مسائل دیگر بستگی دارد. اگر بودجه محدودی دارید یا می خواهید دسترسی سریع تری به قطعات یدکی داشته باشید، خرید موتور ایرانی گزینه مناسبی خواهد بود؛ زیرا قیمت مناسب تری دارد و قطعات آن در بازار به راحتی یافت می شوند. اما اگر کیفیت بالاتر، راندمان بهتر و تنوع بیشتر برای تان اهمیت زیادی دارد، سرمایه گزاری برای خرید موتورهای خارجی که محصول برندهای معتبر باشند، گزینه مناسب تری است. زیرا این موتورها معمولا فناوری پیشرفته تر، راندمان بهتر و کیفیت بالاتری دارند و همچنین تنوع مدل در بین آن ها بیشتر است.
