خاموش شدن آسانسور در زمانی که کاربران بسیاری از آن استفاده می کنند، پدیده بسیار ناخوشایندی خواهد بود. زیرا در ساختمان های شلوغ جابجایی افراد بین طبقات به این سیستم ها وابسته است. البته اگر این خاموشی در زمانی باشد که کاربران داخل کابین باشند، بسیار نگران کننده و دلهره آور خواهد بود. عللی باعث خاموشی آسانسور می شوند. شناخت این علل به مدیران ساختمان ها کمک می کند تا در مواقع لزوم اقدامات سریع تری برای رفع مشکل کرده و مجددا آسانسور را راه اندازی کنند. به خصوص اگر در هنگام خاموشی آسانسور کاربرانی داخل کابین گیر کرده باشند که در این شرایط باید اقدامات فوری برای نجات این افراد صورت گیرد. در این مطلب قصد داریم تا علل خاموشی آسانسور را به طور مشروح مورد بررسی قرار دهیم.
علل خاموشی آسانسور
به طور کلی سه علت عمده باعث خاموشی و از کار افتادن سیستم آسانسور می شود. این علل شامل قطعی برق، استفاده های غلط از آسانسور و همچنین خرابی در قطعات الکتریکی و مکانیکی می شوند. در ادامه هر یک از این علل به شکل مشروح مورد بررسی قرار گرفته اند.
- قطعی برق و مشکلات مربوط به جریان الکتریکی
قطعی برق سراسری پدیده رایجی است. در این صورت سیستم آسانسور نیز به دلیل استفاده از برق برای کار کردن با قطعی آن، خاموش شده و از کار می افتد. البته اگر جریان برق مجددا وصل شود، آسانسور قابل استفاده نخواهد بود. برخلاف سایر دستگاه های برقی که با اتصال جریان برق مجددا به حالت قابل استفاده قرار می گیرند. بنابراین پس از وصل شدن برق، به منظور برقراری شرایط قابل استفاده، باید با شرکت سرویس دهنده تماس گرفته و درخواست اعزام سرویسکار شود.
- چرا آسانسور پس از وصل شدن برق، به حالت استفاده قرار نمی گیرد؟
بخش ها و قطعات مختلف آسانسور برای کار کردن نیاز به ولتاژهای خاصی دارند. هر میزان ولتاژ نیز ابزارهای محافظتی متفاوتی از جمله فیوز، فاز، ترانزیستور و غیره دارد. از این رو به محض وصل شدن جریان برق، ممکن است هر کدام از این ابزارهای محافظتی به طور خودکار فعال شوند و اجازه ندهند تا قطعات یا بخش های مختلف راه اندازی مجدد شوند. یا این که امکان دارد برخی از این ابزارها خراب شده باشند. در این صورت باید تعمیر شده یا با قطعه جدید جایگزین شوند. در این شرایط قسمت کنترل فاز اجازه نمی دهد تا آسانسور روشن شده و شروع به کار کند.
- استفاده های نادرست از آسانسور
علت دیگری که ممکن است در هر سیستم آسانسور باعث خاموشی شود، استفاده های نادرست از آن است. یک استفاده نادرست مربوط به استفاده بیش از حد از ظرفیت کابین الست. کابین هر آسانسور ظرفیت مشخصی دارد که ضروری است طبق آن مورد استفاده قرار گیرد. ورود افراد فراتر از ظرفیت کابین، فشار زیادی به قطعات متحرک و موتور آسانسور وارد می کند. در این شرایط آسیب دیدن قطعات و خاموشی ناگهانی آسانسور پدیده ای است که در هر زمان ممکن است رخ بدهد. علاوه بر این استفاده از آسانسورهای حمل کاربران برای جابجایی بار علت دیگری است که باعث فشار به قطعات مکانیکی شده و نهایتا خاموشی و خرابی آسانسور را به دنبال خواهد داشت.
فشردن مکرر شاسی های احضار در طبقات یا کلیدهای کابین یکی دیگر از موارد استفاده نادرست از آسانسور است که باعث بروز خرابی در قطعات مکانیکی و الکتریکی سیستم می شود.
از دیگر موارد استفاده غلط از آسانسور مربوط به زمانی می شود کاربران با قرار دادن پاها یا وسایل دیگر مانع از بسته شدن درب کابین می شوند. این مساله می تواند منجر به خرابی سنسور درب ها شود. همچنین قطعاتی که این درب ها را به شکل اتوماتیک باز و بسته می کنند ممکن است دچار خرابی شوند.
- خرابی قطعات الکتریکی و مکانیکی
در آسانسورها قطعات مکانیکی و الکتریکی زیادی به کار رفته اند که هر کدام در اثر علل مختلف می توانند خراب شده و از کار بیفتند. خرابی این قطعات می تواند باعث از کار افتادن آسانسور شده که در برخی از مواقع باعث خاموشی کامل آسانسور می شوند.
- انواع خرابی های رایج در آسانسورها
در تمامی سیستم های آسانسور خرابی های رایجی وجود دارند که به علل مختلف رخ می دهند. آگاهی از این خرابی ها و علل ایجاد کننده آن ها می تواند به مدیران ساختمان ها کمک کند تا به منظور جلوگیری از خاموشی آسانسور، اقدامات لازم را در مواقع ضروری انجام دهند. در این بخش به انواع خرابی های رایج در آسانسورها اشاره کرده ایم.
- توقف ناگهانی آسانسور
توقف ناگهانی آسانسور عمدتا در مواقعی رخ می دهد که در سیستم آسانسور خطاها و ایرادات الکتریکی وجود داشته باشد. این مشکل ترس و نگرانی زیادی را در کاربران داخل کابین ایجاد می کند.
- افزایش دمای سیستم
در برخی از مواقع به خصوص در فصل تابستان دمای آسانسور بالا می رود. این مشکل از خرابی سیستم تهویه و خنک کننده ناشی می شود. در این شرایط ممکن است دمای آسانسور به میزان 100 درجه سانتی گراد نیز بالا برود که عملکرد آسانسور را دچار اختلال می کند. به طور کلی برای عملکرد مطلوب آسانسور بازه دمایی باید بین 5 تا 40 درجه باشد.
- طولانی شدن زمان انتظار
از دیگر خرابی های رایج در آسانسورها، طولانی شدن زمان انتظار برای رسیدن کابین به طبقه مورد نظر است. این مشکل عمدتا در آسانسورهای قدیمی و فرسوده ایجاد می شود. زیرا این نوع سیستم ها به دلیل فرسودگی توان خوب کار کردن را ندارند.
- حرکت نکردن آسانسور در طبقات
گاهی از اوقات آسانسور در طبقه توقف کرده و حرکت نمی کند. این مشکل زمانی اتفاق می افتد که چشمی آسانسور به طور کامل خراب شده یا در حال خراب شدن باشد.
- باز نشدن درب طبقات
علاوه بر کابین، هر طبقه آسانسور درب جداگانه ای دارد. یکی از مشکلات رایج آسانسورها زمانی است که درب طبقات باز نمی شود. این مشکل به این علت رخ می دهد که بین قفل طبقه با کمان درب باز کن فاصله ایجاد شده باشد. در این صورت کمان توانایی عقب راندن قفل را نداشته و درب باز نمی شود.
- نیم سوز شدن موتور
در برخی از اوقات حتی موتور نیز ممکن است نیم سوز شده و از کار بیفتد. نیم سوز شدن موتور به عللی از جمله سرویس نکردن، فشار بیش از حد به آن، نوسان برق و غیره اتفاق می افتد. با نیم سوز شدن موتور، دمای آن نیز بالا می رود.
- روشن نشدن موتور
موتور آسانسور ممکن است در برخی از مواقع روشن نشود. این مشکل عمدتا به دلیل قطع شدن بخشی از مدار الکتریکی ایجاد می شود.
- حرکت نکردن کابین در لحظه استارت
گاهی از مواقع مشاهده می شود که با استارت زدن موتور، کابین نمی تواند حرکت کند. در این حالت دو علت باعث بروز این مشکل می شود. خراب شدن کلید گریز از مرکز یا قطع شدن سیم پیچ اصلی یا کمکی هر کدام می تواند این مشکل را ایجاد کنند.
- متوقف نشدن کابین در طبقات
گاهی از اوقات به علت عمکلرد نادرست ترمز، کابین در طبقات متوقف نمی شود. عملکرد نادرست ترمز نیز به علت سفتی بیش از حد یا فرسوده شدن آن اتفاق می افتد.
- خرابی فلکه کششی
اگر فلکه کششی خراب شود، فشار و وزن زیادی به سیم بکسل ها وارد می شود که این فشار مضاعف روی خود فکله نیز وارد می شود. در این شرایط موتور نیز تحت فشار قرار می گیرد و امکان آسیب دیدن آن وجود دارد.
- توان کم آسانسور
این مشکل زمانی بروز می کند که در میزان ولتاژ ورودی به سیستم آسانسور نوسان به وجود بیاید. در این صورت عملکرد آسانسور تحت تاثیر قرار می گیرد و حتی ممکن است به سیستم کلی آسانسور و موتور آن آسیب وارد شود.
- تراز نبودن آسانسور با طبقات
چنانچه سنسورهای طبقات تنظیم نباشد، کابین به هنگام رسیدن به طبقه مورد نظر با آن همتراز نمی شود. علت دیگر این مشکل نیز عدم تنظیم سرعت موتور آسانسور است که باعث می شود که کابین اندکی بالاتر یا پایین تر از طبقه توقف کند.
- خرابی آلارم
در آسانسورها معمولا دو نوع آلارم وجود دارد. یک نوع آن به شکل کلید است که داخل کابین تعبیه می شود. در زمانی که کاربران داخل کابین گیر افتاده باشند، آن ها با فشردن این کلید، دیگران را از این مشکل آگاه می کنند. نوع دیگر نیز روی تابلو فرمان نصب می شود که شکل نمایشگر دارد و با نشان دادن عباراتی به تعمیرکار کمک می کند تا ایرادات و خرابی ها را پیدا کند.
- خرابی یاتاقان ها
خرابی یاتاقان ها یکی دیگر از مشکلاتی است که در آسانسورها اتفاق می افتد. ارتعاشات موتور می تواند علت این مساله باشد.
- توازن نداشتن چرخ دنده های موتور
اگر چرخ دنده های موتور توازن نداشته باشند، باعث ساییدگی و نچرخیدن آن ها می شود. این مساله زمانی رخ می دهد که محور موتور به درستی منطبق سازی و تنظیم نشده باشد.
راهکارهای پیشگیری از خاموش شدن آسانسور
پس از شناخت علل خاموشی آسانسور، آگاهی و استفاده از راهکارهایی به منظور جلوگیری از این پدیده می تواند بسیار مفید باشد. از این رو در ادامه به بررسی برخی از راهکارهای مهم برای پیشگیری از این وضعیت پرداخته ایم.
- تجهیز آسانسور به سیستم برق اضطراری
یکی از اقدامات بسیار مهمی که در ساختمان ها پس از نصب آسانسور باید انجام شود، نصب سیستم برق اضطراری و یا باتری پشتیبان است. البته خاموشی آسانسور در اثر قطعی برق عمدتا در ساختمان های قدیمی و فاقد سیستم برق اضطراری رخ می دهد. در این صورت ضروری است این ساختمان ها نیز مجهز به سیستم برق اضطراری به منظور تامین جریان الکتریکی در مواقع قطعی برق سراسری باشند.
- اطلاع رسانی به کاربران در خصوص نحوه استفاده درست از آسانسور
همان طور که گفتیم یکی از عللی که باعث خاموشی آسانسور می شود، مربوط به استفاده نادرست کاربران از آن است. در این صورت با اطلاع رسانی همیشگی به کاربران می توان تا حدود زیادی اطلاعات آن ها را درباره نحوه درست استفاده از آسانسور بالاتر برد. برای مثال نصب بروشور و بنرهایی که نحوه استفاده درست از آسانسور را بیان می کنند در این زمینه می تواند مفید باشد.
- سرویس و نگهداری دوره ای و به موقع آسانسور
سرویس و نگهداری آسانسور در فواصل زمانی ماهانه باعث می شود تا قطعات و تجهیزات سیستم به طور مستمر مورد بررسی و کنترل قرار گیرند. در این صورت خرابی ها و ایرادات احتمالی آن ها به سرعت شناسایی می شوند و اقدامات زود هنگامی برای رفع آن ها صورت می گیرد. هر چه خرابی ها و ایرادات احتمالی زودتر تشخیص داده و رفع شوند، خاموشی آسانسور نیز خیلی کم تر اتفاق می افتد.
- نوسازی و بازسازی آسانسورهای قدیمی
به طور کلی خاموشی آسانسورهای قدیمی به دلیل زیاد بودن قطعات فرسوده، خیلی بیشتر رخ می دهد. در این صورت نوسازی و بازسازی این گونه آسانسورها می تواند راهکاری باشد تا از خاموشی آن ها جلوگیری شود.
- استفاده از قطعات و تجهیزات باکیفیت
راهکار دیگری که می تواند از خاموش شدن آسانسور جلوگیری کند، استفاده از قطعات و تجهیزات باکیفیت است. قطعات و تجهیزات هر چه کیفیت بالاتری داشته باشند، به راحتی و در کوتاه مدت خراب نشده و از کار نمی افتند. در این شرایط نیز خاموشی آسانسور به علت خراب نبودن قطعات به ندرت اتفاق می افتد.
نتیجه گیری
خاموشی آسانسور هر چند پدیده بسیار ناخوشایند و البته نگران کننده ای است، اما با راهکارهایی که مطرح کردیم تا حدود زیادی می توان از ایجاد آن جلوگیری کرد. البته در صورتی که به هر علتی آسانسور در ساختمان شما دچار خاموشی و از کار افتادن شود، ما در مجموعه هیرو آسانسور آمادگی داریم تا مشکل ایجاد شده را در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف کنیم. تکنسین های ما با کسب آموزش ها و مهارت های لازم آمادگی آن را دارند تا هر زمانی که آسانسور شما خاموش شود با اعزام به محل، مراحل رفع خاموشی و خرابی آسانسور را با دقت بالا به انجام برسانند.