برای شروع یک کسب و کار موفق دانستن علم و دانش و مهارت تنها راه پیروزی و موفقیت در آن بحساب نمی آید. ایجاد و تاسیس رشته های کسب و کار و کارآفرینی ثابت کرده است که در دنیای کنونی دانش و مهارت در هر حرفه ای باید با علم مدیریت همراه گردد. بر همین مبنا باید انتظار داشت که یک کسب و کار موفق در دنیای کنونی بدون در نظر گرفتن علم مدیریت به نتیجه مطلوب و قابل قبولی نخواهد رسید. البته در مطالعه علم مدیریت باید به دو نکته توجه ویژه کرد.
نکته اول اینکه مطالعاتی که در حال حاضر در حوزه مدیریت انجام شده در غرب و آمریکا و باتوجه به فرهنگ آن جامعه نوشته شده است و حتما و در زمان مطالعه باید آنرا با فرهنگ جامعه مورد نظر بومی سازی کرد.
نکته دوم اینکه مطالعات انجام شده در اسکیل شرکتهای بزرگ و چند هزار نفری طراحی و نوشته شده است.این شرکت ها توانایی، امکانات و منابع لازم جهت دعوت از شرکتهای مشاوره را داشتند که به شرکت آنها مراجعه کرده و بعد از عارضه یابی و مطالعه، راهکار لازم را ارائه دهند. پس می توان گفت که بیشترین مشکلات نوشته شده در کتب و منابع مدیریت در اسکیل شرکتهای خیلی بزرگ نوشته شده است .بعنوان یک کارآفرین ایرانی در شروع یک کسب و کار در اسکیل شرکت های کوچک و متوسط باید بر این نکته توجه داشته باشیم که آیا مواردیکه می خواهیم مورد استفاده قراردهیم با فرهنگ جامعه و سازمانی ما بومی سازی شده است یا خیر ؟و پس از آن به عملیاتی کردن طرح های مدیریتی بپردازیم.
با مطالعه و دقت در مباحث مطرح شده در کتاب پنج ایده برتر که نکات مهم و قابل تاملی را به همراه دارد می توانیم اینگونه بیان کنیم که در یک کسب و کار موفق اهداف و برنامه ها بصورت مبسوط و قابل اجرا نوشته شود. اهداف و برنامه ها فرآیندی است که از همان شروع کسب و کار به آن نیازمند هستیم. البته در نوشتن اهداف و برنامه ها باید به تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدها بپردازیم (طبق ماتریس swot).
مثلا در یک شرکت از نقاط قوت و ضعف می توانیم به میزان شهرت شرکت، تعداد مشتریان بالفعل شده، کارکنان، دارایی ها و محل شرکت اشاره کنیم که در مقابل تهدیدها و فرصت ها قرارمیگیرند که از کنترل شرکت خارج هستند و ممکن است هرگونه با برنامه پیش رویم در نهایت به نتایج مدنظرمان دست نیابیم. از این موارد می توانیم به قوانین، رقبا، اقتصاد، وضعیت بازار و مسائل مالی اشاره کنیم. شرکتهایی که بتوانند نقاط قوت وضعف را با فرصت ها و تهدیدها هماهنگ سازند به موفقیت های قابل توجهی دست خواهند یافت .
در شروع یک کسب و کار پایدار دانستن هدف و برنامه از نکات قابل توجه می باشد. در واقع هدف نقطه ای ست برای رسیدن. هر شرکتی با یک ظرفیتی شروع به کار می کند و می خواهد به ظرفیت و جایگاهی بین رقبا (نقطه ای برای رسیدن) برسد که هدف، همان نقطه رسیدن بر آن است .
اما اهداف شرکت ها باید بسیار دقیق نگاشته شود .اهداف شرکت ها بر مبنای کوتاه مدت و بلند مدت بودنشان بصورت استراتژیک یا عملیاتی تقسیم بندی می شوند. اهداف استراتژیک نقطه ای است برای رسیدن در آینده.
استراتژی تعیین می کند که ما چگونه می توانیم به آن هدف در سازمان دست بیابیم. اما باید بدانیم برنامه استراتژیک برنامه بلند مدتیست که نیازمند وقت و هزینه بسیاری می باشد. نوشتن برنامه استراتژیک می تواند بسیار خوب و مفید باشد بشرطیکه اجرای آن که مهمترین رکن یک برنامه استراتژیک است را در زمان تعیین شده به انجام برسانیم .
با توجه به ماتریس رویکرد استراتژیک اگر ما دو عامل امکان قدرت پیش بینی آینده و امکان تغییر محیط را به عنوان دو عامل مهم در نظر بگیریم . (مطابق شکل زیر) می توانیم اهداف استراتژیک بسیار واقعی و قابل اجرا تدوین کنیم .
باتوجه به ماتریس فوق الذکر برای برنامه ریزی استراتژیک می توان چهار رویکرد اتخاذ کرد. در شرایط کنونی که تغییرات محیطی زیاد بوده و امکان پیش بینی آنها هم کم می باشد بایستی تاکید بیشتر بر رویه انطباقی باشد. در این روش بایستی برنامه ریزی های کوتاه مدت 4- 6 ماهه انجام شود . و متناسب با تغییرات محیطی بتوان تغییر رویکرد داشت.
در خصوص پرسپکتیو صنعت آسانسور و تدوین اهداف استراتژیک در شرایط کنونی بهتر است برنامه های بلند مدت صادر نگردد، زیرا هرگونه دستیابی به پیشرفت در این زمینه تنها به گستره تفکر و محدودیت های صنعتی و رشد تکنولوژیکی انسانی بستگی دارد. بنابراین شرکت تازه تاسیسی که در زمینه آسانسور فعالیت می کند نمی تواند چشم انداز بلند مدتی بر این صنعت داشته باشد. زیرا عامل تغییر و قدرت در این صنعت با در اختیار بودن دانش فنی این علم در دست کشورهای پیشرفته و محدودیت تبادل و انتقال دانش و تجربه در این زمینه برنامه های استراتژیک را تحت تاثیر خود قرار داده است. در این میان لازم است شرکتهای دانش بنیان با هدف تولید علم و دانش ، مبادرت به تاسیس شرکتهایی در این زمینه داشته باشند تا به موفقیت نسبی در کشور امیدوار باشند.
دورنمای کلی بر پایه اهداف استراتژیک بر اساس آخرین دست آوردهای آسانسور مثل : اینترنت اشیاء، افزایش سرعت آسانسورها، حذف سیم بکسل، کاهش ابعاد اشغال شده توسط متعلقات آسانسور و… می تواند فضای جدید و قابل رقابتی را در کشور ایجاد کند.
با توجه به پیشرفت های شایانی که در زمینه تولید متعلقات آسانسور من جمله تولید : کابین و تابلو فرمان آسانسور صورت پذیرفته است نه تنها در ایران بلکه در منطقه از نظر کمی و کیفی یکی از کشورهای پیشرو می باشیم. اما متاسفانه نتوانسته ایم در صادرات با رقیبانی همچون چین و ژاپن و کره جنوبی رقابت قابل قبولی داشته باشیم. باید توجه داشت که تولید برخی قطعات صنعت آسانسور که تا پیش از تحریم ها هیچ توجیه اقتصادی نداشتند ، در حال حاضر به دلیل ظرفیت بالای این صنعت قابل تولید بوده و در برخی موارد قابل رقابت با تولیدات سایر کشورها شده است.اما به دلیل ضعف حمایتی دولت از صنعت آسانسور و رکود بی سابقه در اقتصاد، سبب افزایش خواب سرمایه و قیمت تمام شده محصول نهایی و همچین کندی روند انتقال فناوری به داخل شده است. این در حالیست که تولید در این صنعت قادر است با حمایت های دولتی و تخصیص 200 میلیون دلار ارزی سالانه تا یک میلیارد دلار صادرات به کشورهای منطقه و همسایگان را داشته باشد .
وجود نیروی انسانی با توان علمی و فنی بالا و تجربیات گذشته مهترین برگ برنده ارزان برای حضور پررنگ در بازارهای هدف مثل :عراق، سوریه، عمان، مجمع اقتصادی اوراسیا و حتی اوکراین می باشد .
اشتغال 50 هزار نفری این صنعت در کشور ، یک چهارم اشتغال زایی صنعتی به مانند صنعت خودرو در کشور می باشد که چنانچه یک دهم صنعت خودرو به صنعتی مثل آسانسور اختصاص یافته شود ، می تواند در تولید،صادرات و خدمات پس از فروش حرف نخست در منطقه را بزند و سالانه مبلغی بالغ بر یک میلیارد دلار درآمد ارزی را به همراه داشته باشد .دولت می تواند با کمک اتحادیه ها و تشکل های مربوطه در شرایط کنونی، با اعمال برخی سیاست ها از جمله معافیت های مالیاتی،کاهش هزینه بیمه تامین اجتماعی، تشکیل کنسرسیوم های صادراتی، واگذاری بررسی اهلیت تولیدکنندگان واقعی و با دانش این صنعت به متخصصان تشکل های صنفی و تقبل استانداردهای بین المللی برای حضور در بازارهای منطقه یاری رساند.
نویسنده: مهناز فخر موسوی
